چگونه بوی غذا می تواند «سفر در زمان» را فعال کند
افراد مسنی که از دوران جوانی خود طعمهای غذایی مختلفی را به یاد می آوردند، میتوانستند با خاطرهای به گذشته سفر کنند. برای بررسی حافظه غذا، محققان با شرکت کنندگان مختلفی کار کردند تا نشانه ها و خاطره هایی مبتنی بر طعم را برای هر یک ایجاد کنند. این نشانهها با کمک (چاپ سه بعدی توپهای خوراکی کوچکی) ایجاد میشوند که غذای اصلی را مدلسازی میکنند. نشانههای مبتنی بر طعم چاپ سهبعدی توپهای خوراکی کوچک و ژلمانندی هستند که غذای اصلی را مدلسازی میکنند و با طعمهای شدیدتر بلعیده میشوند، بدون نیاز به تمام مواد اولیه و آمادهسازی.
با انجام این آزمایش در یک نتیجه قابل توجه، تعداد زیاد خاطراتی بود که یادآوری می شدند و احساسات مثبت قوی را در فرد ایجاد میکرد.
آنها با همکاری تعدادی افراد مسن، ۷۲ خاطره را جمع آوری کردند که نیمی از آنها مربوط به غذا و نیمی دیگر شامل غذا نبود. از ماهی کبابی در مراسم عروسی گرفته تا خوردن توت فرنگی در بیمارستان بعد از زایمان یادآوری شد.
پروفسور ساس گفت: «نتایج ما نشان داد که نشانههای مبتنی بر یادآوری طعم غذاها، ویژگیهای حسی و عاطفی غنی هستند و خاطرات مثبت عاطفی را ایجاد میکنند.
با یادآوری خاطرات یک شام کاری تایلندی سبز در کامبوج، که یکی از شرکتکنندگان آن را تعریف میکرد: ما به آشپزخانه رفتیم، که بسیار ابتدایی بود و انواع سبزیجات سبز را آماده میکردیم، روی زمین نشسته بودند. و سپس به پختن آنها کمک میکردیم، سرخشان میکردیم و سپس به پختن آنها کمک میکردیم…»
اما شرکتکننده پس از چشیدن طعم سبز تایلندی، خاطرهای دقیقتر مثل صدای خرد کردن سبزیجات در آن اشپزخانه و جزئیات بیشتری از آن را به یاد آورد.
جالب اینجاست که یاداوری طعم آن غذا به نوعی باعث ایجاد چند حس دیگر نیز میشود و شاید وقتی در حال چشیدن آن غذا هستید، خود را در آنجا تصور کنید.
محققان می گویند تحقیقات آنها در این مورد ارتباط ویژه ای با زوال عقل دارد.
یکی از شرکتکنندگان که مادرش آلزایمر دارد، گفت: “مادرم به محض اینکه غذا را بو میکرد و مزه آن را میچشید، چیزی شبیه این میگفت: ” این مثل غذاهای قدیمی است. این مرا به عقب برمیگرداند”.
بر همین اساس یکی از شرکت کنندگان پیشنهاد درست کردن دفترچهای از خاطرات غذایی را پیشنهاد کرد تا یادآور رویدادهای گذشته در افراد مبتلا به زوال عقل باشد.
پروفسور ساس در این مورد میگوید: این طعمها، تجربیات احساسی مثبت را برانگیخته میکنند که شرکتکنندگان عمیقا از آن لذت میبرند.
دکتر گایلر: “کار در کنار مردم برای ایجاد نشانههای مبتنی بر طعم غذاها نشان داد که این ارتباط چقدر قدرتمند است. این آزمایشات ما به پتانسیل برنامههای آتی برای ایجاد حافظه غنی و چندحسی کمک میکند.”
دکتر وایوا کالنیکایت نیز میگوید: ما بالاخره فناوری داریم که میتواند به بازسازی خاطرات با استفاده از طعم و عطر غذاهای مختلف کمک کند و حتی در درمان زوال عقل نیز موثر باشد.