باکتری اسید فست چیست؟ نحوه رنگ آمیزی آن چگونه است؟

در مطلب قبلی در مورد انواع رنگ ها و رنگ آمیزی میکرو ارگانیسم صحبت کردیم. در این مطلب از دایا اکسیر که فروش مواد شیمیایی آزمایشگاهی را انجام می دهد، می خواهیم باکتری اسید فست را بررسی کنیم.

باکتری اسید فست چیست؟

باکتری اسید فست که به نام باسیل های اسید فست یا  AFB شناخته می شوند، گروهی از باکتری ها هستند که ویژگی پایداری اسیدی را دارند. پایداری اسیدی یک ویژگی فیزیکی است که به باکتری توانایی مقاومت در برابر رنگ‌زدایی توسط اسیدها را در طی مراحل رنگ‌آمیزی را می‌دهد. این بدان معنی است که هنگامی که باکتری رنگ آمیزی شد، نمی توان آن را با استفاده از اسیدهایی که به طور معمول در فرآیند استفاده می شود رنگ زدایی کرد. این ویژگی مهم و منحصر به فرد برخی از باکتری ها از جمله باکتری اسید فست، توانایی طبقه بندی و شناسایی آنها را با استفاده از روش های آزمایشگاهی نسبتا آسان مانند میکروسکوپ را به ما می دهد.

پس از رنگ‌آمیزی باکتری اسید فست به عنوان بخشی از نمونه، این موجودات می‌توانند در برابر روش‌های رنگ‌زدایی مبتنی بر اسید و یا اتانول که در بسیاری از پروتکل‌های رنگ‌آمیزی متداول است، مقاومت کنند، از این رو به نام اسید فست نامیده می‌شود. مکانیسم های پایداری اسیدی بر اساس گونه ها متفاوت است، اگرچه شناخته شده ترین نمونه آن در جنس مایکوباکتریوم است که شامل گونه های مسئول سل و جذام است. پایداری اسیدی مایکوباکتریاها به دلیل محتوای اسید مایکولیک بالای دیواره سلولی آنها است.

لیست مواد آزمایشگاهی سیگما آلدریچ 

شناسایی موجودات اسیدی با استفاده از تکنیک های میکروبیولوژیکی استاندارد دشوار است، اگرچه می توان آنها را با استفاده از رنگ های غلیظ رنگ آمیزی کرد، به ویژه هنگامی که فرآیند رنگ آمیزی با گرما ترکیب می شود. برخی از آنها مانند مایکوباکتریا را می توان با رنگ آمیزی گرم رنگ آمیزی کرد، اما کریستال بنفش را به خوبی نمی گیرد و بنابراین به رنگ بنفش روشن ظاهر می شود، که همچنان می تواند منجر به شناسایی گرم منفی نادرست شود.

رنگ آمیزی باکتری های اسید فست

دو روش مختلف برای رنگ آمیزی باکتری اسید فست وجود دارد؛

1. تکنیک Kinyoun
2. تکنیک Ziehl-Neelsen

روش Kinyoun

روش Kinyoun یا رنگ آمیزی روش سرد در باکتری اسید فست، که توسط Joseph J. Kinyoun توسعه یافته است، روشی است که برای رنگ آمیزی گونه های اسیدی از جنس باکتریایی Mycobacterium استفاده می شود. هر دو از کربول فوشین به عنوان رنگ اولیه استفاده می کنند. سلول‌های مومی شکل و اسیدی، کاربولفوشین را حتی پس از استفاده از یک ماده رنگ‌زدا (محلول اسید-الکل) در خود حفظ می‌کنند.

روش Ziehl-Neelsen

در روش Ziehl-Neelsen در باکتری اسید فست، لام های آغشته شده ابتدا با کربول فوشین رنگ آمیزی می شوند. این کار با فرو بردن اسمیر در یک قطره کاربولفوشین و سپس گرم کردن آن با استفاده از یک چراغ الکلی تا زمانی که بخار بالا می‌آید انجام می‌شود. این کار نفوذ رنگ در داخل هر باکتری را تسهیل می کند. البته باید مراقب بود که جوشیدن صورت نگیرد زیرا ممکن است نتایج آزمایش را تغییر دهد. انجام این مراحل کل اسمیر از جمله باسیل های اسید فست را قرمز می کند. بعد از تثبیت رنگ، مرحله دوم شستن رنگ اضافی از اسمیر است. این کار با شستن ملایم اسمیر در یک جریان آب و پوشاندن آن با الکل اسید به مدت ۲ تا ۳ دقیقه انجام می شود. الکل اسیدی این توانایی را دارد که تمام موجودات غیر اسید فست را به طور کامل بی رنگ کند، بنابراین فقط موجودات اسید فست مانند M. tuberculosis قرمز رنگ می مانند. سپس اسلایدها برای بار دوم با متیلن بلو رنگ آمیزی می شوند، این کار کنتراست تصویری موثری از باسیل‌های اسید فست قرمز در پس زمینه آبی هنگام مشاهده با میکروسکوپ ایجاد می‌کند.

در روش Ziehl-Neelsen از گرما برای تزریق کربول فوشین به سلول های اسیدی استفاده می شود، در حالی که روش Kinyoun از گرما استفاده نمی کند. هر دو روش ابزارهای تشخیصی مهمی هستند زیرا تعدادی از بیماری های خاص توسط باکتری های اسید فست (AFB) ایجاد می شوند. اگر AFB در نمونه بافتی وجود داشته باشد، رنگ قرمز یا صورتی آن را می توان به وضوح در پس زمینه آبی سلول های بافت اطراف مشاهده کرد.

این روش برای میکروارگانیسم هایی استفاده می شود که با رنگ آمیزی ساده یا گرم رنگ آمیزی نمی شوند، به ویژه متعلق به جنس مایکوباکتریوم، مقاوم هستند و تنها با رنگ آمیزی اسید فست قابل مشاهده هستند.

سخن پایانی

در این مطلب به موضوع باکتری های اسید فست و روش های رنگ آمیزی آن پرداخته شد. هدف اصلی از این رنگ‌آمیزی، تمایز باکتری‌ها به گروه‌های اسید فست و غیر اسید فست است.

جهت خرید مواد آزمایشگاهی پروژه های تحقیقاتی با دایا اکسیر نمایندگی سیگما آلدریچ در ایران تماس حاصل فرمایید.